Op de J.B. Kanschool stond een doos vol dennenappels. Die konden als model dienen voor groep 3-4. Aan dennenappels kun je goed zien hoe ze zijn gegroeid. Een mooie voortzetting van het onderzoek in de vorige les creatief leren, toen de kinderen bomen hebben bestudeerd en met houtskool getekend.
Net als in bomen en vingerkootjes (‘kun je de botjes in je hand voelen?’) zit er een wetmatigheid in de groei van dennenappels. In slakkenhuizen, bloemkolen en zonnebloemen kun je goed zien hoe ze spiraalsgewijs zijn gegroeid volgens de Fibonacci-reeks. De kinderen zagen allemaal de spiralen die vanuit het centrum van de zonnebloem steeds groter worden (‘hij draait’), met onze armen deden we de vorm na bij het woord ‘spiraal’ op het bord. Samen maakten we de sommen 1+1=2, 1+2=3, 2+3=5, 3+5=8 terwijl we naar de spiraal van Fibonacci op het digibord keken. ‘Hoe gaat het nu verder?’ ‘Dertien!’ zei Melle en bijna alle kinderen wisten dat het klopte.
Iedereen kreeg een dennenappel om te bekijken en te tekenen hoe hij gegroeid is. Er waren stevige kegelvormige en lange cilindrische dennenappels en zelf liet ik voor de klas een ananas zien, omdat die lekker groot is. De kinderen zagen direct de overeenkomst. Een enkeling wilde ruilen omdat hij de spiraal dan beter kon zien. Veel kinderen begonnen met het tekenen van de omtrek, waarna ze de details binnen de vorm invulden. Dat hebben ze waarschijnlijk zo geleerd. Een enkeling begon met een spiraal, een opeenvolgende reeks driehoeken of zigzagpatronen. Sommige kinderen maakten direct drie aanzichten: onder, boven en van de zijkant. Na verloop van tijd en een-op-een reflectiemomentjes tussendoor hadden de meeste kinderen het ‘trapje’ in de dennenappel gezien en vastgelegd. Na het precieze tekenen mochten ze een groot vel papier en krijt om nog een nieuwe impressie van de dennenappel weer te geven. Daar kwamen sterke expressieve vormen uit, de vertaling van realisme naar abstractie.
Aan het eind van een intensief uur aten we samen de ananas op.
AlleskAn voor beeldend cultuuronderwijs 