Creativiteit en leren: lesprogramma’s

Kanschool-groep1-creatiefleren2-11

Uit het verslag VERKEERSVEILIGHEID OP DE J.B. KANSCHOOL: Monsters op de weg

Ieder kind krijgt een klein gekleurd papiertje en viltstiften om iets te tekenen waarvoor je goed moet uitkijken. Viltstiften omdat ze daar vertrouwd mee zijn. Het gaat ons in deze les om het tekenen van wat je denkt, niet om het onderzoeken van materiaal.
Er verschijnen niet alleen trekkers en vrachtwagens, maar opeens ook monsters. Antonetta heeft zelfs een krokodil getekend.

P1140903P1140916a_2P1140916a_3

We leggen alle gevaarlijke dingen bij elkaar op de ‘weg’. Maar hoe steek je nou over tussen de monsters? Weten die wel dat ze voorzichtig moeten zijn voor overstekende kinderen?


‘Om een creatief proces in een groep leerlingen mogelijk te maken moet je een draai van een halve cirkel maken. Je doel is niet het product, je doel is dat leerlingen op hun eigen manier tot oplossingen komen voor een probleem. Daarvoor kun je de middelen aanreiken, maar niet de uitkomst vastleggen’.


Leren in een creatief proces, door te verbeelden wat je ziet, voelt en denkt

Waarnemen

We beginnen met kijken, voelen, luisteren of bewegen. Kijken naar de natuur, naar kunst, naar alledaagse en bijzondere voorwerpen, gebeurtenissen dichtbij of lang geleden… Voelen van binnenuit (word je er blij van?) of aan de oppervlakte: is het zacht, ruw? Warm of koud? Luisteren naar de geluiden buiten, naar muziek of naar elkaar. Bewegen als de wind, staan als een boogschutter…

Denken

We gaan uit van een vraag, een probleem. Concreet of filosofisch. Samen met de leerlingen bekijken we dat probleem van alle kanten en onderzoeken mogelijke oplossingen. Aan de hand van wat ze nodig hebben voor hun onderzoek bepalen we welke materialen en technieken we de leerlingen aanbieden.

Maken

Tekenen is een geweldige manier om ideeën duidelijk te krijgen en gedachten te ordenen. Schilderen, construeren of boetseren is leren door te maken: hoe blijft dit staan? Waardoor is lucht blauw? Wie ben ik? Met gewone en ongewone materialen maken kinderen hun eigen wereld. Kunst kan een belangrijke inspiratiebron zijn bij het onderzoeken van alternatieve gezichtspunten.

Resultaat

Het leerproces van de kinderen vormt de leidraad voor de lessen. Dat betekent dat we nooit van tevoren precies kunnen vastleggen waar we uitkomen. Het creatieve proces waarin kinderen samen onderzoeken hoe ze iets kunnen maken en hun reflectie hierop vinden wij veel belangrijker dan het knutselen van een van tevoren vastgesteld eindproduct. Wij zijn uit op verwondering, betrokkenheid en enthousiasme in een unieke ervaring van zelf doen en ontdekken. Een presentatie door de leerlingen hoort erbij.

Documenteren

Om het creatieve proces te laten zien en mee te laten beleven maken we verslagen. We beschrijven onze ervaringen en brengen deze in beeld. Om u een idee te geven:

De Riemsloot, een ‘grenzeloze’ school

‘Ik zette met plakband een lijntje om mij heen om mijn eigen plekje te begrenzen. Later in het gesprek haalde ik het plakband weg want iedereen wist toch waar mijn plek was. Maar volgens de kinderen had ik nu mijn plekje als een propje in mijn hand.’

Verkeersveiligheid op de J.B. Kanschool

In opdracht van Ateliers Majeur werkten we in het voorjaar van 2013 op de school in onze ‘achtertuin’, de J.B. Kanschool, aan creatief leren. We verbinden kunstlessen aan thema’s die ook in de andere vakken aan de orde komen. Zo leren de kinderen tegelijkertijd uit de boeken én door middel van ervaren, onderzoeken, bedenken en maken.

Maatwerk

Een gesprek met de icc-coördinator, de directeur en/of de leerkrachten vormt de start van elke serie lessen, elk project. In overleg kiezen we een thema en stellen leerdoelen vast. Daarbij bedenken we beeldende lessen die naar wens aansluiten bij taal, rekenen, erfgoed- en natuuronderwijs, of een ander thema dat speelt op school. De leerkracht van de groep denkt en doet zelf mee. Een teamtraining kan desgewenst deel uitmaken van het traject.

U kunt ons bellen of mailen voor een oriënterend gesprek, wij komen graag naar u toe.